Doniczkowe rośliny oczyszczające powietrze – 10 najlepszych gatunków do domu
A 1989 NASA study pokazała, że 18 gatunków roślin w szczelnych komorach potrafiły skutecznie usuwać lotne związki organiczne takie jak formaldehyd, benzen czy trichloroetylen (NASA, 1989). Dobra wiadomość, wiele z tych naturalnych biofiltrów sprawdzi się w Twoim domu. Ten artykuł przedstawia 10 najlepszych doniczkowych roślin oczyszczających powietrze, które dodadzą uroku wnętrzom i pomogą Ci oddychać czystszym powietrzem.
Kluczowa idea: nawet kilka roślin w pokoju może znacząco poprawić jakość powietrza, usuwając toksyny i podnosząc wilgotność.
Korzyści roślin oczyszczających
- naturalne usuwanie lotnych związków organicznych (VOC)
- wzrost wilgotności przez transpirację, co łagodzi podrażnienia dróg oddechowych
- estetyka i poprawa nastroju dzięki obecności zieleni
- działanie relaksujące, obniżenie poziomu stresu (University of Georgia, 2009)
Rośliny doniczkowe to nie tylko ozdoba, to także sposób na zdrowsze powietrze.
Mechanizm oczyszczania powietrza
Rośliny filtrują zanieczyszczenia głównie poprzez:
- fotosyntezę (przemiana CO₂ w tlen)
- absorpcję gazów przez liście
- mikroorganizmy w strefie korzeniowej, które rozkładają toksyny na nieszkodliwe związki
W 2006 roku B.C. Wolverton z NASA pokazał, że dodanie aktywowanego węgla i keramzytu do podłoża zwiększa usuwanie formaldehydu nawet do 83 %. To dowód, że korzenie i ich mikroflora odgrywają kluczową rolę w oczyszczaniu.
10 roślin do domu
Poniższa tabela podsumowuje, które związki usuwa każda roślina i jakie ma wymagania pielęgnacyjne.
| Roślina | Usuwane zanieczyszczenia | Uwagi pielęgnacyjne |
|---|---|---|
| Sansewieria (wężownica) | formaldehyd, benzen, toluen, ksylen | łatwa w uprawie, mało podlewania |
| Epipremnum złociste (pothos) | formaldehyd, benzen, trichloroetylen | szybki wzrost, zraszanie liści |
| Skrzydłokwiat (peace lily) | formaldehyd, amoniak, ksylen, benzen | półcień, regularne zraszanie |
| Paprotka (chlorophytum) | benzen, formaldehyd, tlenek węgla | jasne stanowisko, wilgotne podłoże |
| Aloes | benzen, formaldehyd, tlenek węgla | dużo słońca, rzadkie podlewanie |
| Bluszcz pospolity (ivy) | benzen, formaldehyd, ksylen | cień, umiarkowane podlewanie |
| Paprotka nefrolepis (Boston fern) | formaldehyd | półcień, częste zraszanie |
| Dracena (marginata) | formaldehyd, benzen, trichloroetylen | filtruj jasne światło, umiark. woda |
| Palma bambusowa (Chamaedorea) | ksylen, formaldehyd, toluen | półcień, duża wilgotność |
| Begonia | toluen, benzen | jasne, rozproszone światło, wilgoć |
Sansewieria (wężownica)
Sansewieria to jedna z najmniej wymagających roślin. Jej grube liście magazynują wodę, więc podlewasz ją tylko co kilka tygodni. Dzięki fotosyntezie typu CAM uwalnia tlen także nocą, co czyni ją idealną do sypialni. NASA umieściła ją na liście 1989 roku za usuwanie formaldehydu, benzenu, ksylenów i toluenu.
Pielęgnacja
- Stanowisko: jasne lub półcieniste
- Podlewanie: rzadkie, co 3–4 tygodnie
- Podłoże: przepuszczalne, z dodatkiem perlitu
Epipremnum złociste (pothos)
Ten pnącz to szybki filtr powietrza i efektowna dekoracja. Liście usuwają formaldehyd i benzen, a drobne korzenie wyrastające z łodyg pomagają w mikrobiologicznym rozkładzie toksyn. Lubisz łatwą pielęgnację – pothos znosi słabsze światło i krótki okres suszy.
Pielęgnacja
- Stanowisko: jasne, rozproszone światło
- Podlewanie: umiarkowane, gdy wierzchnia warstwa jest sucha
- Zraszanie liści co kilka dni
Skrzydłokwiat (peace lily)
Eleganckie białe kwiaty i zdolność do usuwania formaldehydu, amoniaku czy ksylenów sprawiają, że słusznie zyskał popularność. Wymaga półcienia i stale wilgotnego podłoża. Uwaga, to roślina toksyczna – trzymaj ją z dala od dzieci i zwierząt.
Pielęgnacja
- Stanowisko: półcień
- Podlewanie: regularne, utrzymuj wilgotność
- Ziemia: żyzna, lekka, z dodatkiem torfu
Paprotka (chlorophytum)
Chlorophytum comosum to jeden z najlepszych „oczyszczaczy”. W badaniach NASA wykazał zdolność usuwania benzenu, formaldehydu oraz tlenku węgla. Do tego jest nietoksyczny i bezproblemowy.
Pielęgnacja
- Stanowisko: jasne, rozproszone światło
- Podlewanie: umiarkowane, utrzymuj lekko wilgotne podłoże
- Częste przesadzanie co 2 lata
Aloes
Aloes usuwa formaldehyd, benzen i tlenek węgla, a do tego ma właściwości lecznicze. Dzięki temu to idealna roślina do kuchni lub salonu. Lubi dużo światła i przepuszczalne podłoże.
Pielęgnacja
- Stanowisko: słoneczne
- Podlewanie: rzadko, gdy ziemia całkiem przeschnie
- Podłoże: piaszczysto-kamieniste, dodatek keramzytu
Bluszcz pospolity (ivy)
W 2009 roku University of Georgia uznał bluszcz za jeden z czołowych usuwaczy benzenu i formaldehydu (Kays, 2009). To pnącze pomoże Ci ograniczyć alergeny (np. kurz, roztocza) w pomieszczeniu.
Pielęgnacja
- Stanowisko: półcień, cień
- Podlewanie: umiarkowane, podlewaj co kilka dni
- Podłoże: żyzne, z dobrym drenażem
Paprotka nefrolepis (Boston fern)
Nephrolepis exaltata to klasyczna paproć o dekoracyjnych liściach. W badaniach NASA pokazała zdolność usuwania formaldehydu. Lubi wilgoć i rozproszone światło.
Pielęgnacja
- Stanowisko: półcień
- Podlewanie: częste, spryskiwanie liści
- Podłoże: próchniczne, stale wilgotne
Dracena (marginata)
Dracena marginata to efektowna roślina o wąskich liściach. Usuwa formaldehyd, benzen i trichloroetylen. Sprawdza się w biurach i domach, bo znosi różne warunki.
Pielęgnacja
- Stanowisko: jasne, rozproszone światło
- Podlewanie: umiarkowane, pozwól podłożu lekko przeschnąć
- Podłoże: uniwersalne z dodatkiem perlitu
Palma bambusowa (Chamaedorea)
Palmę bambusową NASA wyróżniła za usuwanie ksylenów, formaldehydu i toluenu. To roślina idealna do dużych pomieszczeń, lubi ciepło i większą wilgotność.
Pielęgnacja
- Stanowisko: półcień
- Podlewanie: regularne, utrzymuj wysoką wilgotność powietrza
- Podłoże: próchniczne, z drenażem
Begonia
Begonie zwracają uwagę kwiatami a przy okazji redukują toluen i benzen. Wymagają bardziej starannej pielęgnacji, ale wprowadzą kolor i czystsze powietrze do Twojego wnętrza.
Pielęgnacja
- Stanowisko: jasne, rozproszone światło
- Podlewanie: regularne, utrzymuj umiarkowaną wilgotność
- Ziemia: żyzna, lekka
Dbanie o rośliny
Aby wykorzystać pełen potencjał oczyszczający, pamiętaj o:
- regularnym usuwaniu kurzu z liści, by nie blokować porów
- zapewnieniu przepuszczalnego podłoża i drenażu
- cyrkulacji powietrza przy korzeniach (Wolverton, 2006)
- nawożeniu co 4–6 tygodni w sezonie wegetacyjnym
- utrzymaniu odpowiedniej wilgotności (zwłaszcza dla paprotek i peace lily)
Dobra wiadomość, większość wymagań to kilka prostych zabiegów co tydzień lub dwa.
Kiedy rośliny nie wystarczą
Rośliny usuwają głównie związki gazowe, nie radzą sobie jednak z pyłami PM2.5 i PM10, czyli kluczowym składnikiem smogu. Jeśli sygnalizujesz u siebie problemy z zawartością cząstek stałych, uzupełnij „zielone filtry” o porządny oczyszczacz powietrza.
Podsumowanie i następne kroki
- Wybierz jedną lub dwie z opisanych roślin i ustaw je w miejscach, gdzie spędzasz najwięcej czasu.
- Zadbaj o podstawową pielęgnację: podlewanie, czyszczenie liści, odpowiednie podłoże.
- Obserwuj, jak po kilku tygodniach zmienia się jakość powietrza i Twoje samopoczucie.
Możesz zacząć od wężownicy lub paprotki – oba gatunki są wyjątkowo odporne i odwdzięczą się czystszym powietrzem. Powodzenia, Twoje wnętrze zyska nową jakość.
Powiązane wpisy
